STULECIE URODZIN ANTONIEGO GABRIELA
KONSTRUKTORA SAMOLOTU, NAZYWANEGO WIELKOPOLSKIM IKAREM
(1911 - 2011)
Zdzislaw MALCZEWSKI TChr
W sali przy kościele polskim w Rio de Janeiro 29 maja 2010 r. została zorganizowana wystawa z okazji 100. rocznicy urodzin Antoniego Gabriela. Wystawę zorganizowały jego dzieci Maria Małgorzata i Jan Antoni. Kim był Antoni Gabriel?
Jeszcze przed II wojną światową nazywano go wielkopolskim Ikarem.
Poniżej publikujemy jego biografię. Warto poznać sylwetkę człowieka, który po zakończeniu działań II wojny światowej wybrał Brazylię, aby tu jako Polak przyczyniać się do rozwoju swojej wybranej, drugiej ojczyzny!

Antoni Gabriel rodził się 18 maja 1911 r. w Mnichowicach koło Kępna. Od ajmłodszych lat wykazywał zainteresowanie mechaniką. W domowym warsztacie, ajskromniejszymi środkami zbudował samolot, którym latał bez ukończenia jakiegokolwiek kursu pilotażu. Dzięki temu, że sam skonstruował samolot i nim latał, stał się znanym w
całej Polsce. Nazywano go nawet wielkopolskim Ikarem. Samolotem, który skonstruował chałupniczym sposobem, latał w dniu 11 października 1936 r. przez 48 minut na wysokości 600-700 metrów z szybkością 80 km na godzinę.
Samolot zbudowany przez siebie, Antoni Gabriel nazwał "Śląsk". O jego wyczynie pisała ówczesna prasa polska przyczyniając się do tego, że lotnictwo zainteresowało się nim i zobowiązało się umożliwić mu zdobycie odpowiedniego wykształcenia.
Kiedy wybuchła druga wojna światowa, Antoni Gabriel był sierżantem Wojska Polskiego. Zawierucha wojenna rzuciła go jako jeńca wojennego na Syberię, gdzie
przetrwał głód i zimno dzięki protekcji pewnego lekarza rosyjskiego, dla którego wykonywał narzędzia chirurgiczne. W 1942 r. dostał się do lotnictwa amerykańskiego w Indiach. Następnego roku został przekazany do RAF w Afryce, skąd dostał się do Anglii, gdzie służył w Wojsku Polskim pod zwierzchnictwem RAF jako pilot myśliwców i
bombowców. Antoni Gabriel otrzymał medal lotniczy (War Medal). Został zwolniony ze służby w RAF 13 stycznia 1947 r. jako inżynier mechanik.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej nie powrócił do Polski. Wybrał Brazylię jako swoją drugą ojczyznę, a Rio de Janeiro jako miejsce zamieszkania. Do Brazylii przybył w lutym 1947 r. W kwietniu tegoż roku rozpoczął pracę w "Light" - kompanii elektrycznej, jako odpowiedzialny za utrzymanie sprzętu maszynowego. W kwietniu 1950 r. przeniósł się do innego zakładu pracy, a mianowicie konstrukcji i montażu ("Companhia Industrial e Comercial Rufino de Almeida SA" ), gdzie został szefem produkcji. W tej firmie jako technik był odpowiedzialny za budowę pierwszej
wieży telewizyjnej w Rio de Janeiro dla stacji TUPI. 23 sierpnia 1955 r. Antoni Gabriel otworzył własną firmę zajmującą się wykonywaniem prac dla zakładów metalurgicznych i budujących ciężkie maszyny. W zakładzie pracowało przeciętnie 10-12 pracowników. Firma nosząca nazwę "Antoni Gabriel Serralharia" istniała przez trzydzieści lat i produkowała wyżymaczki, prasy hydrauliczne.
Następnie Antoni Gabriel założył inny zakład pracy "Gabriel Indústria e Comércio de Máquinas Ltda", w którym były udziałowcami jego dzieci: Maria i Jan.
W 1987 r. zamknął firmę ze względu na przejście na emeryturę.
Zmarł 23 września 1991 r. w Rio de Janeiro.
Zamiłowanie do lotnictwa, szczególnie sportowego, odziedziczyły po ojcu jego dzieci: Maria Małgorzata i Jan Antoni.
------------------------------------------------------------------------------------------------
1 Zdzislaw Malczewski TChr, Słownik biograficzny Polonii brazylijskiej, Warszawa: CESLA, 2000, s. 176.